Rodzina Bobrowskich z Zielonej

Maria  M. Trzaskowska (z d. Marchwicka)                           Warszawa, 11 luty 2013 r.               
  wnuczka Józefa Bobrowskiego

Skrót historii rodu Józefa Feliksa Bobrowskiego,  dawnego właściciela majątku ziemskiego Zielona

Właśnie mija równe sto lat od czasu, kiedy JÓZEF FELIKS BOBROWSKI, syn małżonków Feliksa i Karoliny z Temlerów, urodzony 4 lipca 1882 roku w Warszawie, gdzie zmarł 25 września 1914r., ziemianin herbu Jastrzębiec, nabył od dotychczasowego właściciela majątek ziemski Zielona Mostowska w powiecie mławskim w 1913 roku.

Od wtedy własnie pałac i majątek Zielona stały się siedzibą rodziny Bobrowskich, aż do napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę w 1939 roku.

Pierwszy właściciel Zielonej z rodu Bobrowskich zmarł przedwcześnie na raka w wieku 32 lat, pozostawiając swoją żonę Janinę z Wolskich  i dwie ich córki : 5-letnią Halinę i nienarodzoną jeszcze Józefinę . Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w rodzinnym grobowcu Bobrowskich.

W roku 1920 Janina Bobrowska poślubia LUDWIKA WIELOWIEYSKIEGO, który 6 lat później zginął śmiercią tragiczną, w wyniku wypadku przy wydobywaniu torfu w Zielonej, tam też został pochowany na przykościelnym cmentarzu. Osierocił córkę Barbarę.


Należna Barbarze część majątku, nazwana od jej imienia Baśkowo , została jednak sprzedana okolicznym mieszkańcom i wyłączona z majątku ziemskiego Zielona.

Przez cały czas w Zielonej nieustannie gospodarowała Janina . W roku 1927 wyszła ona po raz trzeci za mąż   za EDWARDA PEPŁOWSKIEGO przemysłowca i polityka z Warszawy. Wg "Spisu ziemian w 1930 " majątek Zielona obejmował 514 ha.

W 1936 roku Janina Pepłowska przekazała gospodarowanie Zieloną swojej córce, a mojej mamie - HALINIE, I voto Marchwickiej, II voto Obertyńskiej. Halina i Aleksander Obertyńscy wzorowo i nowocześnie gospodarowali w majątku, wyprowadzając go w roku 1938 całkowicie z długów, powstałych w okresie kryzysu z końca lat dwudziestych ub. wieku.
W roku 1939 majątek obejmował 440 ha.
W pierwszych dniach wojny 1939 roku hitlerowcy zastosowali pierwszy akt swojego systemu niszczenia polskiego ziemiaństwa: majątek został przejęty przez niemieckiego treuhaendera, pochodzącego z Prus Wschodnich.. Nakazał on nam natychmiastowe opuszczenie posiadłości przy zakazie zabrania czegokolwiek  z wyjątkiem naczyń ze smalcem i marmoladą. W ten sposób utraciliśmy nie tylko całe wyposażenie pałacu i różnorodne dokumenty, ale i wszystkie pamiątki rodzinne przechowywane w Zielonej.
Wyjechaliśmy w popłochu furmanką do Warszawy , do Janiny Pepłowskiej i jej męża - senatora Edwarda Pepłowskiego.

Okazało się, że to wygnanie z ojcowizny okazało się dla naszej rodziny opatrznościowe. Dowiedzieliśmy się, że nazajutrz po naszym wyjeździe, wszyscy ziemianie z naszego sąsiedztwa zostali aresztowani, a następnie wywiezieni do obozu śmierci w Auschwitz. Nikt z nich nie przeżył.

Druga córka Józefa Bobrowskiego - Józefina WERNER , współwłaścicielka Zielonej, nie uczestniczyła w gospodarowaniu majątkiem. Mieszkała ze swoim mężem mecenasem Jerzym Wernerem w Warszawie. Odwiedzali często Zieloną, spędzali tam każde lato, a nawet wybuch wojny w 1939 roku zastał ich w majątku. W połowie okupacji Jerzy był poszukiwany przez gestapo i od tego czasu ukrywał się poza stolicą w zaprzyjaźnionym majątku na terenie G.G.

Podczas okupacji obie dziedziczki majątku Zielona mieszkały wraz z rodzinami  aż do wybuchu Powstania w Warszawie i żeby zarobić na utrzymanie zajmowały się osobiście wypiekiem tortów i śmietankowych babeczek dla cukierni.

Ja i moja starsza siostra Krysia, zostałyśmy ulokowane w internacie Sióstr Niepokalanek w Warszawie, skąd uczęszczałyśmy na komplety tajnego nauczania. W lipcu 1944 roku wyjechałyśmy z mamą na wakacje pod Warszawę, gdzie zastał nas wybuch Powstania. Część rodziny została w stolicy. Mój ojczym -Aleksander Obertyński, członek AK, brał czynny udział w Powstaniu w randze podpułkownika.

Z najbliższej rodziny nikt nie zginął ani w wojnie w 1939 roku, ani podczas hitlerowskiej okupacji, ani w Powstaniu i każdy z nas dziękował Bogu za ocalenie, chociaż materialnie straciliśmy wtedy po raz drugi wszystko, co posiadaliśmy- warszawskie mieszkanie dziadków Pepłowskich zostało całkowicie zburzone w czasie nalotu niemieckich bombowców.


Napisała pani Maria M. Trzaskowska



Rodzinne fotografie nadesłane przez panią Marię M. Trzaskowską.

JÓZEF Feliks BOBROWSKI ( 4.07.1882-25.09.1914)
herbu Jastrzębiec, ziemianin, kupił majątek w ZIELONEJ w 1913 roku.

JANINA z Wolskich (1886-29.01.1968)
córka aktora Edwarda Wolskiego
I voto BOBROWSKA
II voto WIELOWIEYSKA
III voto PEPŁOWSKA
gospodarowała majątkiem w ZIELONEJ od 1913 roku do 1935 roku.

Edward PEPŁOWSKI (1880-23.03.1960) herbu Gozdawa
3-ci mąż Janiny, dziedziczki Zielonej.

Edward Pepłowski (ur. 11 kwietnia 1880 w Starachowicach, zm. 23 marca 1960 w Łodzi) – polski inżynier, polityk, minister pracy i opieki społecznej, senator II RP.

Absolwent Petersburskiego Instytutu Technologicznego. Należał do Narodowego Związku Robotniczego, a następnie do Narodowej Partii Robotniczej. Od 13 grudnia 1919 do 9 czerwca 1920 i od 24 lipca 1920 do 5 marca 1921 był ministrem pracy i opieki społecznej w rządach Leopolda Skulskiego i Wincentego Witosa.

W latach 1928–1935 był senatorem II i III kadencji.
Więcej informacji o Edwardzie Pepłowskim na stronie : http://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=000001199&find_code=SYS&local_base=ARS10

HALINA z  BOBROWSKICH ( 4.10.1909- 27.01.1997 )

córka Józefa i Janiny
I voto Marchwicka
II voto OBERTYŃSKA
ostatnia dziedziczka majątku w ZIELONEJ od 1936 roku do wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku.

Halina Obertyńska pracowała od 2.01.1951 roku w bibliotece Liceum im. T. Reytana w Warszawie.

                                               Aleksander OBERTYŃSKI ( 5.10.1894 - 21.07.1953 ) herbu Sas.
                                                2-gi mąż Haliny z Bobrowskich, Marchwickiej, dziedziczki majątku w
                                                Zielonej, gospodarował z nią dobrami w Zielonej do wybuchu  II wojny
                                                św.

Dwie córki Haliny z pierwszego małzenstwa, wnuczki Józefa Feliksa Bobrowskiego:
- Krystyna Marchwicka, później po wyjściu za mąż Pisańska ( 14.01.1931 - 13.01.2011)
- Maria Magdalena Marchwicka, później po wyjściu za mąż
TRZASKOWSKA ( 21.10.1932), autorka "Skrótu historii rodu Józefa Feliksa Bobrowskiego".

                                                                               

Park pałacowy w Zielonej. Figura Matki Boskiej. Modli się Maria Trzaskowska 28. VIII 1980 rok.

Fot. ze zbiorów pani Marii Magdaleny  Trzaskowskiej, są dostępne w jej książce pt. "Ziemianie w tyglu historii".